Czym jest kofeina?
Kofeina jest najpopularniejszą naturalną substancją pobudzającą. Występuje nie tylko w ziarnach kawy, kakaowca, owocach guarany, liściach herbaty i ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate), ale też w kilkudziesięciu innych roślinach. Kofeina to substancja występująca m.in. w ziarnach kawy (ok. 1–2,8 proc.), liściach herbaty (gdzie nazywa się teina; ok. 2–3,5 proc.), orzeszkach cola (do 3,5 proc.), ziarnie kakaowca i guaranie.
Dzięki swoim właściwościom kofeina jest wykorzystywana w farmakologii i występuje w postaci tabletek zawierających inne składniki o podobnym charakterze działania. Jest też zawarta w popularnych wśród młodzieży napojach energetycznych, które mają na celu zwiększenie funkcji kognitywnych w ciągu kilku godzin po bezpośrednim spożyciu. Najwyższe stężenie kofeiny we krwi występuje po 40–60 minutach od spożycia.
Za co odpowiada kofeina?
Działanie kofeiny polega na tym, że pobudza ośrodkowy układ nerwowy, wpływając na wzrost koncentracji, refleksu i poprawę nastroju. Ponadto kofeina przyśpiesza czynność serca, zwiększa siłę jego skurczu i podwyższa tempo przemiany materii. Zwęża też naczynia mózgowe, dzięki czemu pomaga w łagodzeniu migreny.
Kofeina ma właściwości pobudzające przez działanie na korę mózgową. Powoduje lepsze skupienie uwagi, wydłuża czas koncentracji, zmniejsza zmęczenie i senność. Niektóre badania wskazują, że poprawia logiczne myślenie i pamięć. To jednak efekt krótkotrwały i wraz z wydalaniem kofeiny z organizmu ginie. Średni okres półtrwania tego związku w organizmie wynosi 4 godziny (każdy ma inną wrażliwość na kofeinę – szybciej metabolizuje się np. u palaczy).
